استانا: 
2508 
0
استانا، baq.kz ٴتىلشىسى. عىلىمي وقۋلىقتاردا انتيبيوتيك ماسەلەسى قوعامدىق دەنساۋلىق ماسەلەسى ەكەنى ايتىلادى. انتيبيوتيكتى ورىنسىز قولدانۋدى ٴقازىر دوعارماساق، ەلۋ جىلدان كەيىن جىلارمان كۇيدە بولاتىنىمىز ٴسوزسىز. بۇل تۋرالى استانادا وتكەن دوڭگەلەك ۇستەل بارىسىندا رەسپۋبليكالىق دەنساۋلىق ساقتاۋدى دامىتۋ ورتالىعىنىڭ باس ديرەكتورى اينۇر ايىپحانوۆا ايتتى.
«كەزىندە كوپتەگەن ينفەكسيالىق دەرتتەرگە قارسى ويلاپ تابىلعان انتيبيوتيكتەردى قازىرگى ۋاقىتتا دۇرىس ەمەس پايدالانعاندىقتان (ٴجيى، ورىنسىز پايدالانۋ – اۆت.)، كەيبىر ميكرواعزالار انتيبيوتيكتەرگە ٴتوزىمدى بولىپ الادى. انتيبيوتيكتىڭ اسەر ەتپەي قالۋى دۇنيە ٴجۇزى بويىنشا بارلىق مەملەكەتتە بولىپ جاتقان قۇبىلىس. مىسالى، ەكونوميكاسى دامىعان ەلدەر ىنتىماقتاستىعىنىڭ ستاتيستيكاسىنا جۇگىنسەك، گرەكيا سياقتى دامىعان مەملەكەتتىڭ وزىندە ينفەكسيانىڭ 45 پايىزى انتيبيوتيكتەرگە ٴتوزىمدى بولىپ شىقتى. ياعني ول ينفەكسيا ەشقانداي انتيبيوتيك جەڭە المايتىن ٴقاۋىپتى دەرتكە اينالدى. بۇل كورسەتكىش ٴار مەملەكەتتە ٴارقالاي. ول مەملەكەتتىڭ انتيبيوتيكتى قانشالىقتى ٴجيى پايدالاناتىنىنا جانە قانشالىقتى قاداعالايتىنىنا بايلانىستى. ٴبىزدىڭ ەلدە انتيبيوتيكتەردى دارىگەردىڭ نۇسقاۋلىعىمەن عانا ساتۋعا بولادى دەگەن زاڭ بولعانىمەن، ونى قاداعالاپ جاتقان ەشكىم جوق. سىرقاتتانىپ قالعان كەز كەلگەن ادام ٴدارىحانادان قالاعان انتيبوتيكتى ەش كەدەرگىسىز ساتىپ الا الادى. «وسى انتيبيوتيك ماعان ەم بولادى-اۋ» دەپ وز-وزىنە دياگنوز قويىپ، ٴوز-وزىن ەمدەۋمەن اينالىساتىندار كوپ. ناۋقاس ول انتيبيوتيكتى نەشە كۇن ۇزبەي ٴىشۋ كەرەك ەكەنىن بىلمەيدى. ٴتيىستى ەرەجەلەر ساقتالماعاندىقتان، ادام بويىنداعى ميكرواعزالار انتيبيوتيككە ٴتوزىمدى بولا باستايدى. كەلەسى جولى اۋىرعان كەزدە بۇل انتيبيوتيك اسەر ەتۋىن دوعارادى»، - دەيدى ول.
رەسپۋبليكالىق دەنساۋلىق ساقتاۋدى دامىتۋ ورتالىعىنىڭ باس ديرەكتورى بۇل ماسەلەمەن كۇرەسۋ ٴۇشىن ٴتورت ٴتۇرلى شارا قولدانۋ كەرەك ەكەنىن ايتتى.
«بىرىنشىدەن، انتيبيوتيكتى دارىگەردىڭ نۇسقاۋلىعىنسىز ساتۋعا تىيىم سالىندى ما؟ سالىندى. ەندەشە ٴدارىحانالاردا ول ەمىن-ەركىن ساتىلۋىنا توسقاۋىل قويىلىپ، قاداعالانۋى كەرەك. ەكىنشىدەن، ناۋقاستىڭ ساۋىعىپ كەتۋىنە شىنىمەن اسەر ەتەتىن انتيبيوتيكتى جازىپ بەرۋگە دارىگەردىڭ بىلىكتىلىگى جەتكىلىكتى بولۋى كەرەك. ياعني، دارىگەر ناۋقاسقا انتيبيوتيك جازىپ بەرمەس بۇرىن لاباروتوريالىق ساراپتاما جاساپ، قالاي اسەر ەتەتىنىن انىقتاپ الۋى كەرەك. ۇشىنشىدەن، قوعامدا انتيبيوتيكتى ورىنسىز قولدانۋدىڭ زيانى تۋرالى تۇسىندىرمە جۇمىستارى جۇرگىزىلۋى كەرەك. بالالارىنا انتيبيوتيكتەردى وڭدى-سولدى بەرە بەرەتىن انا-انالارعا ايتارىم: ەگەر وسىلاي جالعاسا بەرسە، 2050 جىلدارعا قاراي دارىگەرلەر قاراپايىم سوقىرشەك بولىپ قالعان ادامدى اجالدان اراشالاپ قالا المايتىن دارەجەگە جەتەمىز. وتادان كەيىن بولاتىن ينفەكسيانى انتيبيوتيك جەڭە الماي قالادى، سونىڭ سالدارىنان ادام كوز جۇمادى. تورتىنشىدەن، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنا جاتپايتىن ٴدارىحانا، اۋىل شارۋاشىلىعى سياقتى جەكە سەكتورلاردا بۇل ماسەلەنى شەشۋىمىز كەرەك. اۋىل شارۋاشىلى سالاسى ماماندارى مالدان كوپ ٴونىم الۋ ٴۇشىن كوپ انتيبيوتيك قولدانادى. ەۋروپا مەملەكەتتەرىندە بۇل قاتاڭ قاداعالانادى»، - دەيدى اينۇر ايىپحانوۆا.
اينۇر ايىپحانوۆا قازاقستاندا ۇلتتىق دەڭگەيدە انتيبيوتيككە قارسى سەكتورارالىق باعدارلاما قابىلدانباعانىن يتتى.
«مۇنداي باعدارلامانىڭ جوباسى جازىلدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى، اۋىل شارۋاشىلىق مينيسترلىگى بىرىگىپ، ورتاق قۇجات قابىلداسا – بۇل ماسەلەنىڭ شەشىلۋىنە جول اشىلادى»، - دەيدى ول.
بۇعان دەيىن 12-16 قاراشا ارالىعىندا دۇنيەجۇزىلىك انتيبيوتيكتەردى دۇرىس پايدالانۋ اپتالىعى وتەتىنىن جازعان بولاتىنبىز.
ٴبىزدىڭ telegram-پاراقشامىزدا قازاقستاننىڭ ماڭىزدى جاڭالىقتارى. جازىلىڭىزدار!
2873
0