سۋدى تۇرىپ ىشكەن ادام دەرەۋ قۇسىپ تاستاسىن!

فوتو: Bryansktoday.ru

اللانىڭ ەلشىسى (س.ا.ۋ.) بىرنەشە حاديسىندە سۋدى تۇرىپ ىشۋدەن تىيعاندىعى ايتىلادى. اتاپ ايتساق، ساحابا ٴاناستىڭ سوزىنە قاراعاندا: «پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ.) (سۋدى) تۇرىپ ىشۋدەن قايتارعان[1]. ٴابۋ ھۋرايرادان ريۋايات ەتىلگەن باسقا ٴبىر حاديستە ارداقتى پايعامبارىمىز: «ەشكىم تۇرعان كۇيدە سۋ ىشپەسىن! كىم ۇمىتىپ ىشكەن بولسا قۇسىپ تاستاسىن!»، - دەگەنى تاعى بار. (بۇل جەردەگى «قۇسىپ تاستاسىن» دەگەن ٴسوز بۇيرىقتى بىلدىرمەگەندىكتەن، ىشكەن سۋىن قۇسىپ تاستاۋى مىندەت ەمەس[2]).

əيتسە دە، پايعامبارىمىزدىڭ تىكە تۇرىپ سۋ ىشكەندىگى دە سەنىمدى دەرەكتەردە كەلتىرىلەدى. ماسەلەنكي، "ساحيح بۋحاري" اتتى حاديستەر جيناعىندا ورىن العان ٴبىر ريۋاياتتا ازىرەتى الي بەتى-قولىن جۋىپ، ارتىلعان سۋىن تۇرعان بويى ىشەدى دە بىلاي دەيدى: «شىنىندا ادامدار تۇرىپ تۇرىپ سۋ ٴىشۋدى دۇرىس كورمەيدى. دەگەنمەن اللا ەلشىسى جاڭا عانا مەنىڭ ىستەگەنىمدەي ىستەگەن ەدى (تۇرعان بويى ىشكەن ەدى)» [3]. وسىلايشا، ارداقتى ساحابا تۇرىپ ٴىشۋدىڭ دە كۇنə ەمەس ەكەندىگىنە نازار اۋدارتقان.

سونداي-اق، ساحابا ابدۋللا يبن وماردىڭ: «ٴبىز پايعامبارىمىزدىڭ كوزى تىرىسىندە ٴجۇرىپ بارا جاتىپ تاماق جەيتىنبىز جانە تۇرىپ سۋ ىشەتىنبىز!»[4]، - دەگەن ٴسوزى تاعى بار.

وسى حاديستەرگە قاراي وتىرىپ، پايعامبارىمىزدىڭ سۋدى تۇرعان كۇيى ٴىشۋى تۇرىپ ٴىشۋدىڭ رۇقسات ەكەندىگىن كورسەتسە، ال ودان تىيۋى تۇرىپ ىشكەننەن گورى وتىرىپ ىشكەننىڭ ابزالدىعىن بىلدىرەدى دەپ توپشىلاۋعا بولادى.

ەندەشە، مۇمكىندىگىنشە سۋدى وتىرىپ ىشكەندى داعدىعا اينالدىرعان دۇرىس. ولاي بولعان سەبەبى، وتىرىپ سۋ ٴىشۋ ادامنىڭ بويىنا، تۇرىپ ىشكەندەگى سۋعا قاراعاندا سىڭىمدىرەك ەكەندىگى قازىرگى عىلىمدا دا ايتىلادى. ەگەر ادام وتىرىپ سۋ ىشسە، ىشكەن سۋى اۋەلى اسقازاندا تۇراقتاپ، ونداعى قىشقىلدىقپەن ارالاسىپ سۋداعى ٴتۇرلى باكتەريالار ولەدى دە، سۋ تازا كۇيىنشە اس ىشەككە وتەدى. بۇل بولسا «تىرىسقاق» سىندى ٴتۇرلى جۇقپالى اۋرۋعا شالدىعۋدان ساقتايدى دەسەدى ماماندار.

[1] مۋسليم، ٴاشريبا - №2024-حاديس.
[2] مۋسليم، ٴاشريبا - №2026-حاديس. يمام ٴناۋاۋي شارحى.
[3] بۋحاري، ٴاشريبا -№5293-حاديس.
[4] اسقالاني، فاتحۋل باري - №5293-حاديس تۇسىندىرمەسى. (بۇل 2013 جىلى muslim.kz سايتىندا "سۋدى تۇرىپ ٴىشۋ زيان با؟" اتتى تاقىرىپپەن جارىق كورگەن جازبامنىڭ از-ماز رەداكسيالانىپ، قايتا جاريا ەتىلگەن نۇسقاسى).

ابدۋسامات قاسىم، ihsan.kz

ٴبىزدىڭ telegram-پاراقشامىزدا قازاقستاننىڭ ماڭىزدى جاڭالىقتارى. جازىلىڭىزدار!