استانا: 
2550 
0
قازاق حالقى ساياتشىلىقتى، اڭشىلىقتى ەجەلدەن ٴداستۇرلى ونەر رەتىندە ساقتاپ، دامىتىپ كەلگەن. بابالارىمىز اڭشىلىقتى جازىقسىز اڭنىڭ قانىن توگۋ ٴۇشىن ەمەس، سەيىل رەتىندە، اڭ-جانۋارلاردى قولعا ۇيرەتىپ، ولاردى باۋلۋ رەتىندە قاراعان.
قازاق حالقىندا اڭشىلىق تۋرالى:
«قيىرداعى تۇلكىنى قىران الادى»،.
«مەرگەن اتىپ الادى،
قاقپانشى جاتىپ الادى، يت جۇگىرتكەن سىلەدى قاتىپ الادى،
قۇس سالعان قىزىققا باتىپ الادى» دەپ اڭ اۋلاۋدىڭ وزىندىك ارتىقشىلىقتارىن ايتقان.
ۇلى اباي اتامىز:
قانسوناردا بۇركىتشى شىعادى اڭعا،
تاستان تۇلكى تابىلار اڭدىعانعا.
جاقسى ات پەن تاتۋ جولداس - ٴبىر عانيبەت،
ىڭعايلى ىقشام كيىم اڭشى ادامعا، دەپ جىرلاعان.
...كوكىرەكتە جاماندىق ەش نيەت جوق،
اڭ بولادى كەڭەسىڭ قۇس سالعاندا.
ەشكىمگە زيانى جوق، ٴوزىم كورگەن
ٴبىر قىزىق ٴىسىم ەكەن سۇم جالعاندا.
دەي كەلە،
...مۇنى وقىسا، جىگىتتەر، اڭشى وقىسىن،
بىلە الماسسىڭ، قۇس سالىپ ٴدام تاتپاساڭ، دەيدى. دەمەك، اڭشىلىقتىڭ دا وزىندىك راحاتى مەن ادام كوكىرەگىنە ۇيالاتار جىلىلىعى تۋرالى اباي اتامىز وسىلاي جىرلاعان.
اسىل ٴدىنىمىز يسلام دا اڭشىلىق تۋرالى بايلامدار كوپ. بارلىعىندا اڭدى ىسىراپ ٴۇشىن اۋلاماۋ، شەكتەن شىقپاۋ تۋرالى ايتىلادى.
قاسيەتتى قۇراننىڭ ٴمايدا سۇرەسىنىڭ 4 اياتىندا: «ەي، مۇحاممەد! ولار سەنەن نە نارسەلەردى جەۋگە بولاتىنى تۋرالى سۇرايدى. سەن ايت: «تازا نارسەلەردىڭ ٴبارى سەندەرگە حالال ەتىلدى. جانە اللانىڭ سەندەرگە بىلدىرگەنىنە ساي، ازۋلى اڭدار مەن تىرناقتى قۇستاردان وزدەرىڭ ۇيرەتكەندەرىڭمەن اڭ اۋلاۋ دا حالال. ولاردىڭ سەندەرگە ۇستاپ بەرگەنىن جەڭدەر. تەك، اڭعا سالاردا، اللانىڭ ەسىمىن اتاپ تۇرىپ، قوسىڭدار. قۇدايدان قورقىڭدار. تەگىندە، اللا ەسەپكە تەز الادى» دەپ ۇلى جاراتۋشى ٴامىر ەتكەن.
ٴاربىر اڭشى اڭعا شىقسا وسى قاعيدانى ەستە ۇستاۋى شارت.
سونىمەن قاتار اللا تاعالا قۇرانكارىمدە بالىق اۋلاۋدى دا حالال ەتكەنى باياندالعان. قاسيەتتى قۇراننىڭ ٴمايدا سۇرەسىنىڭ 96 اياتىندا: «سەندەرگە تەڭىز اڭشىلىعى جانە ونى جەۋ حالال قىلىندى» دەپ ايتىلعان.
مىنە يسلامدا اڭشىلىق بالىق اۋلاۋ تۋرالى وسىنداي تاعىلىمدار بار. قاجەتتىلىك ٴۇشىن حالال دەلىنگەن اڭ قۇستى اۋلاۋ ەشبىر شاريعاتقا قايشى ەمەستىگىن وسىدان بايقايمىز.
سونداي-اق اڭدارعا، جانۋارلارعا مەيرىممەن قاراۋ كەرەكتىگى ايتىلادى.
حاديستەردە:«مەيرىمدىلىك كورسەت، سوندا مەيرىمدىلىك كورەسىڭ» دەلىنگەن. (شيرا) ياعني جاراتۋشىنىڭ جاراتقان جانۋارلارىنا دەيىن مەيرىمدىلىك كورسەتۋىمىز كەرەك. ولاردى ىسىراپ ٴۇشىن اۋلاماۋ، بوسقا ازاپتاماۋ تۋرالى ەسكەرتىلگەن.
داۋلەت قاجى قابيدولدين،
شقو «حاليفا التاي» مەشىتىنىڭ نايب يمامى
ٴبىزدىڭ telegram-پاراقشامىزدا قازاقستاننىڭ ماڭىزدى جاڭالىقتارى. جازىلىڭىزدار!
6556
0