فوتو: Автор
استانا، baq.kz ٴتىلشىسى. جاڭا جىل قارساڭىندا دۇكەندەر مەن بازارلارداعى ويىنشىقتاردى ساتىپ الۋشىلار قاتارى كوبەيۋدە. ٴبىرى بالاسىنا، ٴبىرى نەمەرەسىنە ويىنشىق سىيلاپ، جاڭا جىلدا جاقسى كوڭىل-كۇيگە بولەۋگە تىرىسادى. وسى ورايدا «سىيلاۋعا اسىققان ويىنشىعىڭىز قانشالىقتى ٴقاۋىپسىز؟» دەگەن سۇراق تۋىندايدى. قانشاما ويىنشىق قىتايدان ساپاسىن راستايتىن قۇجاتسىز اكەلىنۋدە. استانا قالاسىنىڭ قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى ٴسادۋاقاس بايعابىلوۆ ويىنشىق ساپاسىنا قاتىستى وسى جانە باسقا دا سۇراقتار توڭىرەگىندە اڭگىمە ايتتى.
ۆيدەو: نۇرجاس جاقسىباي
بالالارعا ويىنشىق نەمەسە جاڭا جىلدىق كوستيۋمدەردى بازاردان ەمەس، سۋپەرماركەتتەر مەن ارنايى دۇكەندەردەن ساتىپ العان ٴجون.
«ويىنشىقتاردىڭ ماتەريالدارى مەن جابىندىلارى قۇرامىندا فەنول، فورمالدەگيد سياقتى زياندى حيميالىق زاتتار مەن قورعاسىن، سىناپ سياقتى اۋىر مەتالدار بولۋى مۇمكىن. سول سەبەپتى ساتىپ العان كەزدە ويىنشىقتىڭ بۇتىندىگىنە، بولشەكتەرىنىڭ مىقتى بەكىتىلۋىنە، ماتەريالدىڭ ساپاسى مەن بوياۋىنا نازار اۋدارعان ٴجون»، - دەيدى استانا قالاسىنىڭ باس مەملەكەتتىك سانيتارلىق دارىگەرى ٴسادۋاقاس ناعمەتوللا ۇلى.
تالاپقا ساي ويىنشىق قانداي بولۋى كەرەك؟

فوتو: اشىق دەرەككوز
ويىنشىق نەمەسە جاڭا جىلدىق كوستيۋم ساتىپ الۋ كەزىندە مىندەتتى تۇردە سەرتيفيكاتىن تالاپ ەتۋ كەرەك.
دەپارتامەنت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، ويىنشىق ساپاسىن تەكسەرىپ كورۋدىڭ جولدارى كوپ. مىسالى، ويىنشىقتى ىسقىلاپ كورۋگە بولادى. ىسقىلاعان كەزدە ويىنشىقتان بوياۋ شىقسا، ونى سورەگە قايتا قويۋعا، ياعني ساتىپ الماي قويۋعا بولادى. ال جۇمساق ويىنشىقتار ورامدا بولۋى ٴتيىس، ويتكەنى ولار وزىنە بارلىق زياندى ميكرواعزالار مەن باكتەريالاردى جيناپ الادى.
«مەرەكەلىك كوستيۋمدەردى بازاردان العان كەزدە ماتەريالىنا قاراپ، تابيعي ماتادان تىگىلگەنىنە كوز جەتكىزىپ الىڭىز»، - دەيدى ول.
قانداي ويىنشىقتار تالاپقا ساي ەمەس؟

فوتو: اشىق دەرەككوز
اتالعان دەپارتامەنت 2018 جىلى استانا قالاسى بويىنشا 173 اتاۋىمەن بالالار ويىنشىقتارىن زەرتتەۋگە ىرىكتەپ الىپ، ونىڭ 87 سىناماسىندا تاڭبالاي بويىنشا 85%، ورگانولەپتيكالىق كورسەتكىشتەرى بويىنشا 15% سايكەس ەمەس ەكەنى انىقتالدى.
«97% تالاپقا ساي ەمەس ويىنشىقتاردىڭ ىشىندە قۋىرشاقتار، ونىڭ ىشىندە «لول» مايدا قۋىرشاقتار، ماشينالار، قۋىرشاقتارعا ارنالعان ىدىستار جانە بەلورۋس رەسپۋبليكاسىندا وندىرىلگەن سىلدىرماق، ىدىس-اياق جيىنتىعى بار»، - دەيدى ٴسادۋاقاس بايعابىلوۆ.
قانداي ساۋدا ورىندارىنا ايىپپۇل سالىندى؟

فوتو: نۇرجاس جاقسىباي
دەپارتامەنت انىقتاعان بۇزۋشىلىقتار بويىنشا سوماسى 336 700 تەڭگەگە 7 ايىپپۇل سالىنعان. سوت شەشىمىمەن «نۇرلى ۇيا» جك-عا، «الما روزنيچنىە سەتي» جشس-عا جانە «بالدىرعان» بالالار دۇكەنىنە 1،8 ميلليون تەڭگە كولەمىندە ايىپپۇل سالىنعان.
«بالدىرعان» بالالار دۇكەنىنەن سوماسى 176090 تەڭگەگە 54 اتاۋىمەن ويىنشىق ساۋدادان الىندى. ٴقاۋىپسىز ويىنشىققا مونيتورينگ وتكىزۋ كەزىندە 8 ساۋدا وبەكتىسىنىڭ قىزمەتى 1 كۇننەن 1 ايعا دەيىن توقتاتىلدى»، - دەيدى استانا قالاسىنىڭ قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى.
سونداي-اق، «الما»، «انۆار»، «سۇلتان»، «مير يگرۋشەك ي شاروۆ» سۋپەرماركەتتەرىندە تالاپقا ساي ەمەس ويىنشىقتار ساتىلعانى انىقتالدى.
«شاعىم تۇسپەسە – تەكسەرمەيمىز»

فوتو: نۇرجاس جاقسىباي
قىتايدان ويىنشىقتار ويىنشىق ساپاسىن راستايتىن قۇجاتسىز اكەلىنگەن. ونداي ويىنشىقتار كوبىنەسە بازارلاردا ساتىلادى، كەيدە ساۋدا ورىندارى تاۋار اسسورتيمەنتىن كوپ ەتۋ ماقساتىندا بازارعا بارىپ، تالاپقا ساي ەمەس ويىنشىقتاردىڭ 5-10 ٴتۇرىن الىپ، وزگە تاۋارلارىنا قوسىپ ساتادى.
«وكىنىشكە قاراي، بازاردان ويىنشىق ساتىپ الىپ، ۇستىنە باعا قوسىپ ساتاتىن ادام ونىڭ ساپاسىنا، قانشالىقتى ٴقاۋىپسىز ەكەنىنە ٴمان بەرمەيدى»، - دەيدى تەحنيكالىق رەگلامەنتتەردىڭ تالاپتارىن ساقتاۋ ٴبولىمىنىڭ باسشىسى قارلىعاش ابدىشەۆا.
سونىمەن قاتار، تۇتىنۋشى ويىنشىق ساپاسىنا قاتىستى رەسمي تۇردە شاعىم تۇسىرمەگەن جاعدايدا دەپارتامەنت كەز كەلگەن ساۋدا ورنىنا تەكسەرۋ جۇرگىزۋگە قۇقىسى جوق.
«شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە قولداۋ كورسەتۋ ماقساتىندا ولارعا ٴجيى تەكسەرىس جۇرگىزۋگە تىيىم سالىنعان. بۇرىن ساۋدا ورىندارى جىلىنا ەكى رەت تەكسەرىلىپ وتىرسا، قازىرگى ۋاقىتتا ٴبىز تەك مونيتورينگ جۇرگىزىپ، ساۋدا ورنىنداعى ويىنشىقتاردى ساتىپ الىپ، وعان زەرتتەۋ جۇمىسىن جۇرگىزىپ، سونىڭ ناتيجەسى بويىنشا عانا تەكسەرە الامىز. جوسپارسىز تەكسەرۋدىڭ تاعى ٴبىر جولى – تۇتىنۋشى تاراپىنان شاعىم ٴتۇسۋ. ەگەر ساتىپ الۋشى العان تاۋارىنا قاتىستى شاعىمدانسا، ٴبىر شاعىم جاسالعان ساۋدا ورنىنا ٴبىر تاۋلىك بۇرىن تەكسەرەتىنىمىز تۋرالى ەسكەرتۋ جاسايمىز. ودان كەيىن عانا پروكۋراتۋراعا تەكسەرۋ اكتىسىن بەرەمىز. ال كوپ جاعدايدا پروكۋراتۋرا ونداي ارىزداردى ٴجۇز پايىز تىركەي بەرمەيدى، ياعني شاعىمنىڭ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىنە، تاۋاردىڭ ادام اعزاسىنا قانشالىقتى زياندى ەكەنىنە قارايدى»، - دەيدى قارلىعاش ابدىشەۆا.
ٴبىزدىڭ telegram-پاراقشامىزدا قازاقستاننىڭ ماڭىزدى جاڭالىقتارى. جازىلىڭىزدار!