استانا: 
2597 
0
ايگىلى «تەرميناتوردىڭ» ارعى اتاسى وسكەمەندەگى جولدىڭ قۇرىلىسىنا قاتىسقان بولۋى مۇمكىن، دەپ جازادى baq.kz «استانا» ارناسىنا سىلتەمە جاساپ. «اۆستريالىق اسكەري تۇتقىنداردىڭ ىزىمەن» ٴفيلمىن ۇسىنعان اۆستريالىق تاريحشىلار وسىنداي تۇجىرىم جاساپ وتىر.
جوبا اۆتورلارى 1914 جىلعى ٴبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان كەيىن شىعىس قازاقستاندا تەڭىز دەڭگەيىنەن 2 مىڭ مەتر بيىكتىكتە ورنالاسقان تاۋ جولىن سالعان اسكەري تۇتقىندار جايلى«اسا قۇپيا» وقيعاعالاردى تاسپالاۋعا تىرىسقان. گەرمانيانىڭ جولكورسەتكىشىندەگى «اۆستريالىق جول – جۇيكەسى جۇقا ادامدارعا ارنالماعان» دەگەن سويلەم ۆەنا تاريح ينستيتۋتىنىڭ دوكتورانتى لانا بەرندلدىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىردى. مالىمەت جيناۋ تاريحشىنى شىعىس قازاقستانعا اكەلدى.
اڭگىمە قاتون-قاراعاي مەن مارقاكول اراسىن جالعايتىن جول جايىندا بولماق. اتالعان جول ەكى اۋدان اراسىنداعى قاشىقتىقتى 500 دەن 90 شاقىرىمعا دەيىن قىسقارتىپ، رەسەيدەن قازاقستان ارقىلى قىتايعا قىسقا جول اشتى. تاۋداعى جولدى راسىندا اۆستريالىق اسكەري تۇتقىندار سالعان. ولاردىڭ قانشا ادام بولعاندىعى جايلى اقپارات جوق. جەرگىلىكتى اۆستريالىق قورىمنان تاريحشىلار 30 ادامنىڭ ٴقابىرىن تاپقان. ەندى قانشا اۆستريالىق قازاقستاندا قالىپ، وتباسىن قۇردى، ال قانشاسى ەلىنە ورالعاندىعىن انىقتاۋ قاجەت.
كەيبىر دەرەكتەر جولدىڭ جوباسىن اسكەري تۇتقىن – اۆستريالىق ينجەنەر جاساعانىن راستايدى. ول بۇعان دەيىن ٴالپى تاۋلارىندا دا وسىنداي جولدىڭ جوباسىن جاساعان. ال ەندى كەيبىر دەرەكتەرگە قاراعاندا ارنولد شۆارسەنەگگەردىڭ ارعى اتاسى ٴبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستا تۇتقىنعا ٴتۇسىپ، وسى جولدىڭ سالىنۋىنا قاتىسقان.
«بۇل جايىندا ەشكىمنىڭ ەشتەڭە بىلمەيتىندىگى مەنى قاتتى قىزىقتىردى. وسىندا ٴومىر ٴسۇرىپ، وسى جولدى سالعان ادامدار جايلى زەرتتەگىم كەلەدى، سەبەبى ولار جايلى ەشكىم ەشتەڭە بىلمەيدى. ٴتىپتى جەرگىلىكتى تۇرعىندار دا قىزىعۋشىلىق تانىتىپ جاتىر. 250 ادام وتىرعان زالعا كىرىپ، وسى جول جايلى كىم بىلەتىندىگىن سۇراساڭىز 3 ادام عانا قولىن كوتەرەدى. بۇل تاقىرىپ ٴبىزدىڭ تاريحىمىز بولعاندىقتان ماعان وتە قىزىقتى»، - دەيدى وسى تاقىرىپتى زەرتتەۋگە كىرىسكەن ۆەنانىڭ تاريح ينستيتۋتىنىڭ دوكتورانتى لانا بەرندل.
ەسكە سالا كەتەيىك، «اۆستريالىق اسكەري تۇتقىنداردىڭ ىزىمەن» ٴفيلمى قازان ايىندا اۆستريا، گەرمانيا، شۆەيساريا مەن گرەسيادا كورسەتىلەدى.
ازىرلەگەن جىبەك مۇقاشەۆا
ٴبىزدىڭ telegram-پاراقشامىزدا قازاقستاننىڭ ماڭىزدى جاڭالىقتارى. جازىلىڭىزدار!
5283
0