استانا: 
«حابار» ارناسى استانا جانە الماتى قالالارىندا قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىنا ارنالعان «اقىلدىڭ كىلتى. ٴومىرداستان» تەلەەپوپەياسىنىڭ ەكىنشى ماۋسىمىنىڭ تۇساۋكەسەرىن وتكىزدى. استانا قالاسى kinopark كينوتەاتر جەلىسىندە قوعام، مادەنيەت جانە ساياسي قايراتكەرلەر، سونىمەن قاتار جۋرناليستەر مەن بلوگەرلەردىڭ قاتىسۋىمەن تەلەەپوپەيانىڭ الدىن الا كورسەتىلىمى بولدى، دەپ حابارلايدى baq.kz ٴتىلشىسى.
«ٴبىز بۇل شارانى بەكەرگە "تاۋەلسىزدىككە تارتۋ" دەپ اتاعان جوقپىز. سەبەبى "اقىلدىڭ كىلتى. ٴومىرداستانىندا" ەكى اۋلەتتىڭ باسىنان وتكەرگەن شىتىرمان تاعدىرى. ٴتۇرلى وقيعالار،سول كەزدەگى ساياسي جۇيەنىڭ اسەرى وسى تەلەحيكايانىڭ ٴونبويىندا كورىنىس تابادى. بۇل جەردە فيلمگە وزەك بولىپ تۇرعان اتا، اكە، بالا دەگەن ۇعىمداردىڭ ٴوزارا قارىم-قاتىناسى، ۇرپاق ساباقتاستىعى كەڭىنەن كورىنىس تاپقان. ٴبىرىنشى ماۋسىم كورەرمەن تاراپىنان جوعارى باعالاندى، سوندىقتان بۇل وقيعانىڭ جالعاسىن تۇسىرۋدە ەش كۇمان بولمادى. ابايدىڭ باي مۇراسىنىڭ شەگى جوق، ودان ۇنەمى رۋحاني شابىت الۋعا بولادى. تاريحي جوبالار كوپ كۇشتى جانە قاراجاتتى قاجەت ەتەدى، الايدا ناتيجەسى تەك كوركەمدىك جاعىنان عانا ەمەس، تانىمدىق جاعىنان دا ماڭىزدى»، – دەيدى «حابار» ارناسى ٴتورايىمىنىڭ ورىنباسارى رينات دۋمان ۇلى.
تەلەەپوپەيا ابايدىڭ «قارا سوزدەرىنىڭ» فيلوسوفياسى نەگىزىندە تۇسىرىلگە. دەگەنمەن ۇلى ويشىلدىڭ كوركەم تۋىندىلارىنىڭ تىكەلەي جەلىسىنە قۇرىلماعان.
«ابايدىڭ «قارا سوزدەرى» بەينەلەر مەن فيلوسوفيالىق ويلارعا تولى. سوندىقتان ونى كينو تىلىنە اينالدىرۋ قيىن بولدى، ٴبىز جاقسى كينو جاساۋ ٴۇشىن بايلانىستىرۋ جولدارىن ىزدەدىك»، – دەيدى كارتينانىڭ رەجيسسەرى مۇرات بيدوسوۆ.
وتكەن جىلى كورەرمەنگە جول تارتقان "ٴومىرداستاننىڭ" 12 بولىمنەن تۇراتىن العاشقى ماۋسىمى 19 عاسىردىڭ ٴارتۇرلى كەزەڭدەرىندە ٴومىر سۇرگەن ٴۇش بۋىننىڭ ٴومىرى تۋرالى كورسەتىلدى. ال كەشە ٴبىرىنشى ٴبولىمى تانىستىرىلعان 20 سەريادان تۇراتىن تەلەەپوپەيانىڭ ەكىنشى ماۋسىمى ەكى پارەللەل سيۋجەتتىك جەلىگە قۇرىلعان. بىرىنشىسىندە وقيعا 19 عاسىردا، قازاقتىڭ سوڭعى حانى كەنەسارى، قازاق ەلىندەگى كوتەرىلىستەر توڭىرەگىندە ٴوربيدى. ال ەكىنشى سيۋجەتتىك جەلى بويىنشا، وقيعا 1975 جىلداردان باستالىپ، قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىنگى جىلدارىمەن اياقتالادى.
"كينونىڭ يدەياسى ابايدىڭ قارا سوزدەرىنىڭ جەلىسىمەن جالعاسادى. سول داۋىردەگى قوعامداعى الەۋمەتتىك، تاريحي قايشالىستى ٴومىردى اشىپ كورسەتۋگە تىرىسقان دەپ ويلايمىن. سونىمەن قاتار ٴبىر فيلمدە ەكى ٴداۋىردىڭ، ەكى كەزەڭنىڭ تاريحىن قامتۋ كۇردەلى بولادى. مۇندا دا سونداي كۇردەلىلىك بار. 20 سەريانى تولىق كورىپ شىققان كەزدە عانا كورەرمەن ٴوز باعاسىن بەرەتىن بولادى" - دەيدى جاندوس قۇسايىن ەسىمدى كورەرمەن.
ٴفيلمنىڭ سوڭعى نۇكتەسى ابايدىڭ «قارا سوزدەرىنىڭ» فيلوسوفياسىمەن تۇيىندەلىپ وتىرادى. كوتەرگەن تاقىرىپ پەن وقيعالار تىزبەگى كورەرمەنگە وي سالىپ، جۇرەكتى شىمىر ەتكىزەدى. ٴداستۇر بويىنشا ەكىنشى ماۋسىمداعى 20 ٴبولىمنىڭ بارلىعى دا ابايدىڭ «قارا سوزدەرىمەن» تۇيىندەلىپ وتىرادى. ۇلى كەمەڭگەردىڭ دانالى ويلارى ۇرپاقتار ساباقتاستىعىن جالعاستىرا وتىرىپ، ۋاقىتقا باعىنبايتىندىعىن دالەلدەيدى. باستى رولدەردە تەاتر جانە كينو اكتەرلەرى: باۋىرجان كاپتاعاي، دارxان سۇلەيمەنوۆ، ەربول يدريسوۆ، ٴاليا دانياروۆا، گۇلنار جاقۇپوۆا، ۆيتاليي كۋپريانوۆ جانە باسقالار. كارتينانىڭ رەجيسسەرى – مۇرات بيدوسوۆ.
كينونىڭ وتكەن عاسىرداعى قازاق حالقىنىڭ تۇرمىسىن كورسەتەتىن سيۋجەتتەرىندەگى شىنايىلىق، دەكوراتيۆتىك شەشىمدەردىڭ ۇتىمدىلىعى العاشقى بولىمنەن-اق ايقىن كورىنەدى. سسەناريىن جازعان ارمان سقابىل ۇلى، سەرجان زاكەر ۇلى جانە مۇرات بيدوسوۆ. قازاقى بولمىسقا جاقىن، كەشەگى كوشپەلى تىرلىكتەن حابارى بار جانداردىڭ كينو قۇرىلىسىنا ەرەكشە ٴار بەرگەنىن بايقاۋعا بولادى.
فيلمگە مۋزىكالىق ٴار بەرگەن ٴبىر كەزدە قازاق ونەرىنىڭ ٴمۇيىزى قاراعايداي تۇلعالارىنان وڭباي سىن العان سەيفۋللين جولبارىس ەكەن. كورەرمەن قاۋىمنىڭ كوبى مۋزىكالىق سۇيەمەلدەۋدىڭ ورىنسىز قولدانىستارى كوپتىگىنە سىن ايتىپ قايتتى.
قالاي دەسەك تە، ابايداي دانانىڭ عيبراتىنان ٴتالىم الار ۇرپاققا تاپتىرماس تۋىندى بولادى دەگەن سەنىمىمىز بار. 5-قازاننان باستاپ "حابار" ارناسىنىڭ ەفيرىنەن بەرىلە باستايتىن وتاندىق تەلەسەريالعا ساتتىلىك تىلەپ قايتتىق.
ٴبىزدىڭ telegram-پاراقشامىزدا قازاقستاننىڭ ماڭىزدى جاڭالىقتارى. جازىلىڭىزدار!
1719 
0
5283
0