سەرپىندى جوبالارعا سەنىم مول - قازاقستان ەكونوميكاسى|04 ناۋرىز 2011، 12:32
كۋرسى ۆاليۋت وبنوۆليايۋتسيا
استانا:

سەرپىندى جوبالارعا سەنىم مول

يندۋستريالاندىرۋ كارتاسى ەل ومىرىنە تىڭ سەرپىن بەرۋدە. وبلىستاردىڭ وزدەرىنە ٴتان ەكونوميكالىق كەلبەتتەرى جاڭارۋى دا ورىن الۋدا. ىسكە قوسىلىپ جاتقان جاڭا زاۋىتتار مەن كومبيناتتار، جاڭارتىلعان جىلۋ قازاندىقتارى تۋرالى ايتۋ وڭاي بولعانىمەن، ٴىس جۇزىندە جۇزەگە اسىرىلۋىنا بولىنگەن قارجىدان بولەك قانشاما ەرىك-جىگەر بار.
ۇدەمەلى يندۋستريالىق-ين­نو­ۆاسيالىق باعدارلاماعا بولى­نە­تىن قارجى كولەمى ارتىپ كەلەدى. سوعان سايكەس سالىناتىن زاۋىت پەن قۇرىلىس نىساندا­رىنىڭ قام­تۋ اۋقىمى مەن جوبا كولەمى دە ۇلعايا تۇسۋدە. ۇكىمەتتە وتكەن سەلەكتورلىق كەڭەستە اي­تىلعان جوبالار اۋقىمىن تومەن­دەگى دەرەكتەردەن دە بايقاۋعا بولادى. سەلەكتورلىق كەڭەستە ٴسوز بول­­عان، وتكەن جىلى ىسكە قوسىل­عان 152 جوبانىڭ ىشىندە 30 كاسىپورىن جو­بالىق قۋاتىنا ەنىپ، وندىرىسكە كىرىستى. بۇل وعان سالىنعان قارجىنىڭ اقتالعانى دەگەن ٴسوز. ال قالعان جوبالار­دىڭ كەيبىرى ماۋسىمدىق سيپاتى جانە باسقا دا ماسەلەلەر بويىن­شا قاتاڭ باقىلاۋدا تۇر. ولار­­دىڭ دا ىسكە قوسىلاتىن كۇنى الىس ەمەس. سۋدىڭ دا سۇراۋى بار دە­مەك­شى، بولىنگەن قارجىنىڭ با­قىلاۋى بولمايدى ەمەس، بولادى. ٴتورت جوبا ٴساۋىر-مامىر ايلا­رىن­دا ىسكە قوسىلادى دەپ كۇ­تىلۋدە. پرەمەر-مينيستردىڭ ورىن­­باسارى – يندۋستريا جانە جاڭا تەحنولوگيالار ٴمينيسترى اسەت يسەكەشەۆ جو­بالاردىڭ ىسكە قوسىلۋ مەرزىمى توق­تالۋى، ٴۇزىلۋى مەن اۋىستىرىلۋىنا وبلىس اكىم­دەرىنىڭ ورىنباسارلارى دەڭ­گە­يىندە جاۋاپ بەرەتىندەي ما­سەلە قاراستىرىلىپ جاتقان­دىعىن جەت­­كىزدى. بۇل ٴوز كەزەگىندە باقى­لاۋ­دىڭ بارلىعىن ٴبىلدىرىپ، نەم­قۇراي­دىلىقتى بولدىرمايدى. بيىلعى جىلدىڭ يندۋستريا­لاندىرۋ كارتاسىنىڭ بيۋدجەتى ەكى ەسەدەي ارتىپ وتىر. كارتانى ۇي­لەستىرۋگە ارنايى بەكىتىلگەن اسەت يسەكەشەۆتىڭ ايتۋىنشا، 2011 جى­لى يندۋستريالاندىرۋ كارتاسىنا قۇنى 715 ملرد.تەڭگە بولاتىن 71 جوبا بەكىتىلگەن كورىنەدى. وعان تارتىلاتىن ينۆەستيسيا كولەمى دە از ەمەس. ول 1،5 ترلن.تەڭگەگە دەيىن جەتەدى دەپ بولجانىپ وتىر. ەگەر ٴساتىن سالىپ، بۇل جوبالار ناقتى ىسكە اسىرىلىپ جاتسا، بو­لا­شاقتا 18،6 مىڭ جۇمىس ورنى ۋاقىتشا اشى­لىپ، كەيىن ولاردىڭ 18،5 مىڭى تۇراقتى جۇمىس ور­نىنا اينال­ماق. العاشقى جارتى­جىل­دىقتا قۇنى 50 ملرد.تەڭ­گە­دەي بولاتىن 11 نىساننىڭ ىسكە قو­سىلۋى كۇتىلۋدە. گازەتىمىزدىڭ الدىڭعى ساندا­رىندا جازعانىمىزداي، 2011 جىل­­دىڭ ەنشىسىندەگى ٴىرى ٴارى ماڭى­زى جوعارى نىساندار سانى – 12. ولارعا 330 ملرد. تەڭگەدەي قارجى ٴبو­لىنىپتى. ىسكە قوسىلعاننان كەيىن 6 مىڭ جاڭا جۇمىس ورنى اشى­لاتىن بولدى. ولاردىڭ قاتا­رىندا شارىن وزەنىندەگى مويناق گەس-ى (جەل­توقسان ايىندا)، “جا­ڭا­وزەن-تۇرى­كمەنستانمەن شەكارا” تەمىر جول ۋچاسكەسى (قا­راشا) جانە جەتىگەن-قورعاس تەمىر جول جەلىلەرى، اقباي التىن فابريكاسىنىڭ ونىمدىلىگىن ارت­تىرۋ (ماۋسىم) جو­بالارى بار. پاۆلودار وبلى­سىن­داعى “تامان” جشس جاڭا قۋاتتى جۇك ۆاگون­دارىن شىعارماق. ال اقپان ايى­نىڭ ەنشىسىندەگى جوبا بويىنشا “شەۆرون مۇنايگاز ينك.” كور­پوراسياسىنىڭ مەتالل­پلاس­تيكا­لىق قۇبىر شىعارۋ زا­ۋى­­تى ىسكە قوسىلدى. شىلدە ايىن­دا ماڭ­عىستاۋ وبلىسىندا “قازاق­ستان كاسپيان وففشور ينداستريز” جشس-دە تەڭىز مەتالل ونىم­دەرى ٴوندىرىسىن جولعا قويۋ جوس­پارلانىپ وتىر. ال ەجەلدەن جەڭىل ونەر­كاسىپتىڭ نەگىزى بولعان سەمەي وڭى­رىندە بىلعارى-تەرى ونىمدەرىن وندىرەتىن “سكمك” جشس كومبي­ناتى ىسكە قوسىلماق. ناۋرىز ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن يندۋستريالاندىرۋ كارتاسى شا­عىن جانە ورتا بيزنەس جوبالارىن ەسەپكە الا وتىرىپ، ٴبىرقاتار جوبالارمەن تولىقتىرىلماق. ازىر­شە وبلىستاردان 300-دەن استام ٴوتىنىش ٴتۇسىپ ۇلگەرگەن. ونىڭ ىشىن­دە 206-سى بيىلعى 2011 جىل­عى جوبالار بويىنشا، ال ٴ70-ى جىل­دىڭ العاشقى جارتى­جىل­دى­عىندا ىسكە قوسىلاتىن بولادى. ەلىمىزدە اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستار، اسىرەسە، يندۋستريا­لاندىرۋ سالاسىندا قولعا الى­نىپ جاتقان ىستەردىڭ ناتيجەسى داع­­دارىستان كەيىن ەڭسەمىزدى كو­تەرۋگە، سونداي-اق حالقىمىز­دىڭ ٴال-اۋقاتىن جاقسارتۋعا ۇلكەن كو­مەگىن تيگىزبەك. مۇمكىن، ٴدال ٴقازىر سالىنعان قارجىنى اقتاما­عان­مەن، ۋاقىت وتە كەلە ٴوزىنىڭ تولىق قۋاتىن يگەرە الا­تىن­دىعىنا سەنىم كامىل. ويتكەنى ەكونوميكانىڭ نەگىزىن قۇرايتىن ورتا جانە شا­عىن بيزنەس سەك­تو­رىن، سونداي-اق ونەر­كاسىپ ٴوندىرىسىن قۇنتتاۋ ۇتىم­دى قادام ەكەنىن ۋاقىت كورسەتىپ كەلە جاتىر. گاز بەن مۇنايعا عانا سەنۋ ەمەس، سونىمەن قاتار ەكونو­مي­كامىزدىڭ بارلىق سەك­تور­لا­رى قاتار دامىسا، بولاشا­عى­مىز ب ۇلىڭعىر بول­ماي­دى. قارا التىنعا مامان­دان­عان ەكونوميكا­لىق كەلبەتىمىزدەن وزگە كەلبەت قالىپتاستىرۋ وتە ما­ڭىز­دى. تەك اتقارىلىپ جات­قان ىسكە حالىق تاراپىنان نەمقۇ­راي­­دىلىق بول­ما­سىن دەڭىز. قىرۋار قارجى سا­لىپ، ۇلكەن سەرپىنمەن اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستاردىڭ كولەمىن كورە وتىرىپ، ونى جۇزەگە اسىرۋ­شىلار ەل بولاشاعىنا ۇلەس قوسىپ جات­قاندىقتارىن ەسىنە الا جۇرسە نا­تيجە دە ساپالى بولماق. ۆەنەرا تۇگەلباي. http://www.egemen.kz/28858.html

ٴبىزدىڭ telegram-پاراقشامىزدا قازاقستاننىڭ ماڭىزدى جاڭالىقتارى. جازىلىڭىزدار!

كوممەنتاريي