ايتسە دە، الەمدى ەسەڭگىرەتىپ كەتكەن سول داعدارىستان قاعىلماي-سوعىلماي شىققاندار دا بار ەكەن
كوپتەگەن ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، 2011 جىل قازاقستاننىڭ بانك جۇيەسى ٴۇشىن ٴۇمىت جىلى بولادى. بانكتەردىڭ نەسيە پورتفەلدەرى 15-20 پايىزعا وسەدى. پروبلەمالى نەسيەلەر دە ٴبىرشاما قىسقارىپ، بانكتەردىڭ اكتيۆتەرى جاقسارادى.
ال «ەۋرازيالىق بانك» اق باسقارما ٴتوراعاسى، الەمدىك دەڭگەيدەگى قارجىگەر، بىرنەشە داعدارىستى باسىنان وتكەرگەن مايكل ەگگلتون مىرزا بولسا، قازاقستاندىق بانكتەر جۇيەسىندەگى داعدارىستى ٴبىتتى دەپ ەسەپتەۋگە ٴالى ەرتەرەك ەكەنىن ەسكەرتەدى. «ونىڭ ناتيجەلەرىن بانكتەر ٴالى دە ٴبىراز جىلدار سەزىنەتىن بولادى. راس، كەيبىر بانكتەر داعدارىستى تابىستى جەڭىپ شىقتى، ال كوپتەگەن بانكتەر ٴۇشىن سول جەڭىسكە قول جەتكىزەتىن جىلدار ۇزاعىراق بولادى. ايتسە دە، وسىدان ٴبىر جىل بۇرىنعى مەزگىلمەن سالىستىراتىن بولساق، بانك جۇيەسىندە تۇراقتىلىققا قاراي سالماقتى قادامدار جاسالۋدا. سوندىقتان دا مەن بانك سەكتورىنان سەنساسيالىق دۇمپۋلەر كۇتۋگە بولمايدى دەپ ويلايمىن. تۇتاستاي العاندا، رىنوكتا جاعداي تۇراقتالا باستادى. ٴبىراق تولىق تۇراقتىلىق قازاقستان بانك سەكتورىندا ورنىقتى دەپ ايتۋعا ەرتەرەك دەپ ەسەپتەيمىن»، دەيدى.
ال ەندى وسى «ەۋرازيالىق بانكتىڭ» وزىندەگى جاعدايعا كەلەتىن بولساق، مايكل ەگگلتون مىرزا، داعدارىسقا قاعىلىپ-سوعىلماي، قايتا تۇلەپ ۇشقان قىرانداي شىنىعىپ شىققاندارىن ايتادى. «ٴبىزدىڭ بانكتىڭ سىرتقى قارىزدارى مۇلدەم جوق بولاتىن. ونىڭ ۇستىنە، قۇرىلىس رىنوگىنا قارجى قۇيعان ەمەسپىز. داعدارىستىڭ داۋىلىنا ۇرىنباۋىمىزدىڭ باستى سەبەبى دە سوندىقتان دەپ كەسىپ ايتا الامىن. داعدارىسقا ٴبىز باسقا بانكتەردەن وزگەشە جاعدايلارمەن كىردىك. سىرتقى قارىزدارىمىز جوق بولعاندىقتان دا ٴبىز وزگەلەردەن كۇشتىرەك بولدىق. ارينە، نەسيە پورتفەلىنىڭ پروبلەمالارى بولدى. داعدارىس كەزىندە جۇمىستارىنان ايىرىلىپ قالعانداردىڭ نەسيە تولەيتىن قارجىسى دا بولماعانى بەلگىلى. ٴبىراق ٴبىز ناشار پورتفەلمەن جۇمىس ىستەۋدى ٴبىر مەزەتتە ەستەن شىعارعان جوقپىز. ەگەر جۇمىس ىستەمەي تۇرعان پروبلەمالى نەسيە پورتفەلى 2009 جىلى نەسيەلەۋدىڭ جالپى كولەمىنىڭ 12 پايىزى بولعان بولسا، 2010 جىلى ول 7 پايىزعا تومەندەدى، 2011 جىلى ونى 5-6 پايىزعا دەيىن تومەندەتەمىز»، دەيدى ول.
وسىدان ٴبىراز ۋاقىت بۇرىن مارچەنكو شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە بانكتەردىڭ باعىت الۋى جونىندە اڭگىمە قوزعاي كەلە، مىسالعا وتكەن عاسىردىڭ توقسانىنشى جىلدارىنىڭ سوڭىنا قاراي «ەۋرازيالىق بانكتىڭ» جاساعان جۇمىستارىن ۇلگى ەتە اۋزىنا العان بولاتىن. سول جىلدارى اتالعان بانك شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قارجىلاندىرۋدا ارناۋلى باعدارلامانى جۇزەگە اسىرىپ، جاقسى ناتيجە بەرگەن ەكەن. بۇگىنگى ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر ازىرشە شاعىن جانە ورتا بيزنەستەن ىرگەلەرىن اۋلاقتاتىپ وتىرعانى بەلگىلى. مارچەنكو وتكەن جىلدارداعى «ەۋرازيالىق بانك» باعدارلاماسىن قايتا ەندىرسە دەپ ارماندايدى. وسىعان وراي، ٴبىز مايكل ەگگلتون مىرزادان بانكتىڭ شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە دەگەن كوزقاراسى جايىندا سۇراعان بولاتىنبىز. «بانك كليەنتتەرىنىڭ 40 پايىزىن شاعىن جانە ورتا بيزنەس وكىلدەرى قۇرايدى. بيىلعى جىل سوڭىنا دەيىن ٴبىز ونى 46-48 پايىزعا جەتكىزەمىز دەپ ويلايمىن. ال جالپى ماقساتىمىز - 50 پايىزعا ۇمتىلۋ. ياعني كليەنتتىڭ 50 پايىزىن شاعىن جانە ورتا بيزنەس قۇرۋى ٴتيىس»، دەدى ول.
2011 جىلدىڭ 1 شىلدەسىنەن باستاپ، قازاقستانداعى ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر كاپيتالىنىڭ ەڭ تومەنگى مولشەرى رەتتەۋشىلەر تاراپىنان 10 ملرد تەڭگەگە دەيىن ۇلعايتىلعالى وتىرعانى، ونىڭ كوممەرسيالىق بانكتەرگە سونشالىقتى قاتاڭ تالاپ بولىپ كورىنەتىنى بەلگىلى. مايكل مىرزانىڭ ايتۋىنشا، بۇل قالىپتى پروسەسس. ونىڭ ويىنشا، كەيبىر بانكتەر رىنوكتان كەتۋى مۇمكىن. ويتكەنى كاپيتالدى كوبەيتۋ ٴۇشىن ەرىك-كۇشى مىقتى شەشىم، ابدەن ويلاستىرىلعان باسقارۋ ساياساتى قاجەت بولادى. رەتتەۋشىلەردىڭ دە كۇتەتىنى وسى. ياعني بۇعان دايىن ەمەس، كۇردەلى دە، جاۋاپتى شەشىم قابىلداۋدان باس تارتاتىندار بۇل بيزنەستەن باس تارتۋى ابدەن مۇمكىن. ناتيجەسىندە، ٴالسىز بانكتەر رىنوكتان كەتەدى دە، تابيعي ىرىكتەۋ جۇرگىزىلەدى. رىنوكتا تەك كۇشتىلەر قالۋى كەرەك.
قازاقستان رىنوگىندا «پروستوكرەديت» كومپانياسىنىڭ جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقانىنا 5 جىلداي ۋاقىت بولدى. ونى تۇتىنۋ نەسيەسىنىڭ كليەنتتەرى جاقسى بىلەدى. اسىرەسە، 2006-2007 جىلدارى بۇل كومپانيا قازاقستاندىقتاردى جاپپاي تۇتىنۋ نەسيەلەرىمەن قارجىلاندىرىپ، دۇكەندەردەگى تۇرمىستىق تەحنيكالار مەن جيhازدارعا ەلدى قارىق ەتكەن بولاتىن. جالپى، بانكتەر، اسىرەسە، تۇتىنۋ نەسيەلەرىنە قاتتى نازار اۋدارادى. ونىڭ تاۋەكەلى تومەن، قايتارىمى جەدەل. «ەۋرازيالىق بانك» وسى كومپانيانى وزىنە قوسىپ الىپ وتىر. كومپانيانىڭ بۇرىنعى قوجايىنى سوسەتە جەنەرال دەگەن فرانسۋزدىق. قانشاعا العانى كوممەرسيالىق قۇپيا رەتىندە جاريالانبادى. كەلىسىمشارت بويىنشا، «پروستوكرەديتتىڭ» ستاندارتتىق نەسيەلەر پورتفەلى «ەۋرازيالىق بانكتىڭ» بالانسىنا وتەدى. ول بۇدان بىلاي «ەۋرازيالىق بانكتىڭ» بولشەك بيزنەس برەندىنىڭ ٴبىرى رەتىندە رىنوكتا جەكە زاڭدىق تۇلعا فورماسىندا جۇمىس ىستەيتىن بولادى.
«ٴبىز، اكسيونەرلەر، توپ-مەنەدجەرلەر - «پروستوكرەديتتى» ساتىپ الا وتىرىپ، بانكتى بارلىق قىزمەت سپەكترىن كورسەتەتىن امبەباپ، بۇگىنگى زامان تالابىنا ساي قارجى ينستيتۋتىنا اينالدىرۋدى كوزدەدىك. بۇل ستراتەگيانى جۇزەگە اسىرۋ قۋاتتى كورپوراتيۆتىك بيزنەس پەن قاتار بولشەك بانكينگتى بەلسەندىرە تۇسۋگە جول اشادى»، دەيدى «ەۋرازيالىق بانك» اق باسقارما ٴتوراعاسى.
الما مۇحامەدجانوۆا
http://www.aikyn.kz/index.php؟option=com_content&task=view&id=6537&itemid=2
ٴبىزدىڭ telegram-پاراقشامىزدا قازاقستاننىڭ ماڭىزدى جاڭالىقتارى. جازىلىڭىزدار!