قۇپيا اگەنتىڭىز بار ما؟

باسقالاردان بۇرىن بۇل باستامانى رەسەيلىك قارجىگەر گەرمان گەرف قولداپ-قولپاشتاپ وتىر. گەرمان مىرزانىڭ پايىم­داۋىنشا، رەسەيدەگى اتاق دارەجەسى كەلىسكەن الىپ ساۋدا ۇيلەرىندە قۇپيا اگەنتتەردىڭ بولۋى ەكى الاقاندى ىسقىلاپ تۇرىپ تابىس تابۋعا يتەرمەلەيدى. جالپى، تاريحىنا ۇڭىلسەك، ساۋدا اگەنت­تەرى سوناۋ ٴحvىىى عاسىردا-اق جۇمىس­تا­رىن بەلسەندى اتقارعان دەسەدى. ماسەلەن، سول كە­زەڭ­دەردىڭ وزىندە-اق يسپاننىڭ اتاقتى سۋرەتشىسى فرانسۋا ارۋە ٴوز ونىمدەرىن وزگە­لەر­دىڭ شىققان تۋىندىسىمەن الدىن الا سالىستىرۋ ماقساتىندا ارنايى قۇپيا اگەنت­تەر ۇستاپتى. بۇدان سوڭ بۇل ٴۇردىستى يس­پان ساۋدا ۇيلەرى ٴوز ادىستەرىنە سالىپ قول­دا­نا باستاعان. يسپاندىقتار ولاردى «قۇ­پيا ساتىپ الۋشىلار» دەپ تە اتاپتى. ال ەندى قۇپيا اگەنتتەردىڭ تابيعاتىنا ۇڭىلسەك... نەگىزىنەن، يسپانيادا ساۋدا اگەنت­تەرىنىڭ قۇپيا ساتىپ الۋشىلار دەپ اتالۋىندا ۇلكەن استار بار. بۇل رەتتە ساۋدا اگەنتتەرى دۇكەندەردى اقشاسىز ارالاي ٴجۇرىپ، تەك كيىم-كەشەكتەردى قاراپ، ولشەۋ ٴۇشىن كيىپ كورىپ، ماتاسىنىڭ ساپاسىن سۇراس­تى­رىپ، «مىناۋ تاۋار سەكىلدى، ٴبىراق باسقا ٴتۇستى ماتامەن بولماسا تۇيمەسى باسقاسى بار ما؟» دەگەن ٴتارىزدى سۇراۋلار سالىپ، سا­تى­لىم­داعى ٴونىمنىڭ ساپاسىن بىلەدى. ارينە، ولار وسى اقپاراتتاردى جيناعانى ٴۇشىن قو­ماق­تى جالاقى دا الادى. قۇپيا اگەنتتەرگە قويىلاتىن باستى تالاپتاردىڭ ٴبىرى – اگەنت­تەر­دىڭ ەستە ساقتاۋ جانە كورۋ قابىلەتى جو­عا­رى بولۋى كەرەك. بۇدان كەيىن ول ٴوزىن تىم قاراپايىم ۇستاۋى قاجەت. سونداي-اق مۇن­داي اگەنتتەر كوپشىلىكپەن تەز ٴتىل تابىسا الۋى ٴتيىس. بىلاي قاراعاندا اگەنت­تەر­گە قويى­لاتىن تالاپ اناعۇرلىم جوعارى بولىپ كورىنبەۋى دە مۇمكىن. ٴبىراق ساراپ­شى­لاردىڭ ايتۋىنشا، ولاردىڭ ساۋدا سالا­سىن­داعى ىقپالى زور. بۇل رەتتە ەكو­نو­ميست-ساراپشى مەيرام قابدراحمان ۇلى بى­لاي دەيدى:  – ساۋدا سالاسىندا قۇپيا اگەنتتەر ۇستاۋ قىتايدا 90-جىلداردىڭ باسىندا-اق بەلسەندى تۇردە بەلەڭ الدى. ٴقازىر قى­تاي­دىڭ بەلدى-بەلدى مەملەكەتتىك كوم­پا­نيا­لارىندا مۇنداي جاسىرىن اگەنتتەر بار. بۇدان سوڭ وسىنداي اگەنت­تەر ۋكراينادا دا بار­شىلىق. ەندىگى كەزەكتە رەسەي قۇپيالى ساتىپ الۋشى­لاردىڭ قىزمەتىن جەتىلدىرە تۇسپەك. جالپى، ساۋداسىنان تابىس تاۋىپ، شا­ر­ۋاسىن دوڭگەلەتەمىن دەگەن كاسىپ يەسى ٴوز باسەكەلەستەرىنىڭ ورتاسىندا «تىڭ­شى­لىق» ٴۇردىسىن ۇستاۋى – بۇرىننان كەلە جاتقان ٴۇردىس. مۇمكىن، مۇنداي اگەنتتەر قازاق ساۋداسىنا ارالاسا الماي جاتقان شىعار. ٴبىراق قازىر­دە وسى ٴادىس-تاسىلدى ۇستاناتىن دامۋشى ەل­دەر جەتەرلىك. ارينە، ٴار كاسىپكەر ٴوزىنىڭ قۇ­پياسىن ەكىنىڭ بىرىنە اشا بەرمەيدى. نەگى­زىنەن، بيزنەس الەمىندە ٴوزارا اشىق پىكىر الماسۋ، بيزنەستىك قۇپياسىن تاجىريبەلىك ور­تاعا سالۋ دەگەن – جابىق تاقىرىپ. سون­دىق­تان بولار، مۇنداي اگەنتتەرگە ٴقازىر كاسىپ­كەرلەر ٴزارۋ. ولاردى دۇكەن­دەرگە بولماسا ٴونىم شىعارۋشى زاۋىت-فاب­ري­كا­لار­عا جىبەرۋ ارقىلى كاسىپ­كەر­لەر باسە­كە­لەس­تەرىنىڭ قۇپياسىن بىلە الادى. ال قۇ­پيا­سىن ٴبىلىپ العان سوڭ باسەكەلەسىنىڭ جۇمىس جوسپارىنا قارسى قيمىلداۋ وعان قيىنعا سوقپايدى. بۇل كاسىپكەردىڭ كاپيتالىن قوماقتى ەتەتىنى راس. ال بۇعان قاتىستى وتاندىق كاسىپكەر بايبەك شىمىربەكوۆ بىلاي دەيدى: – كەيبىر ادامدارعا دۇكەندەردى ارالاۋ بەينەت بوپ كورىنسە، باسقالارعا بۇل ەش­تە­ڭە­مەن سالىستىرۋعا كەلمەيتىن ٴلاززات بولىپ تابىلادى. كەيبىر ايەلدەر ەشتەڭە ساتىپ الماسا دا دۇكەن ارالاۋدى ۇناتادى، قاي­سى­بىرەۋلەر ادەيىلەپ «ستراتەگيالىق نۇك­تەلەر بويىنشا» اقشاسىز، تەك كيىم-كە­شەك­تەر­دى قاراپ ٴوتۋدى قاتتى ۇناتادى. ولاردىڭ اي­تۋىنشا، بۇل ٴومىردىڭ تونۋسىن كو­تەرەدى. ال ەندى، راسىمەن دە، مۇنداي ادامدار ٴۇشىن اقشا تابۋدىڭ جولى بار. ونىڭ اتى – «قۇپيالى ساتىپ الۋشى». سول قۇپيالى ادام دۇكەندەرگە، بۋتيكتەرگە، مەيرام­حانالارعا بارىپ، با­قىلاۋ سۇراقتارىن قويۋ ارقىلى ساتىلىمداعى ٴونىم تۋرالى اقپارات جي­نايدى. ارينە، ول ٴۇشىن وعان اقشا تولەنەدى. مۇنداي اگەنتتەرگە قازىرگى زاماندا قويى­لاتىن بىردەن-بىر تالاپ – ساتۋشىمەن سوي­لەس­كەن اڭگىمەنى تاسپاعا جازىپ الۋ. «قۇ­پيالى ساتىپ الۋشىنىڭ» ەڭ باستى دالەلى رەتىندە اۋديوتاسپا بولىپ سانالادى. «قۇ­پيا­لى اگەنتتەردىڭ كوبىسى رەسەيلىك كوم­پا­نيا­لاردا بارشىلىق جانە ولاردىڭ كەيبىرەۋلەرى ۋكراينالىق كاسىپو­رىن­دارمەن دە جۇمىس ىستەۋدە. دەسەك تە، ٴقايسىبىر ساراپشىلارىمىز «قۇپيا اگەنت» تەرمينىنە ٴبىزدىڭ ساۋدا سالاسى ٴالى دە جاتىرقاي قارايتىنىن، قازاق كاسىپكەرلەرىنە «اگەنتىڭ بار ما؟» دەپ ساۋال تاستاساڭ، ولار ٴۇشىن بۇل ٴبىر «ساتقىندىق نىشانى» ٴتارىزدى كورىنەتىنىن دە العا تارتتى. ال اينالىپ كەلگەندە ٴبازبىر كاسىپ يەلەرى اگەنتتەردى ارالاستىرۋ ارقىلى قالتاسىن قالىڭداتىپ، شارۋاسىن دوڭگەلەتىپ وتىر. ولار مۇنى بيزنەستىڭ جازىلماعان زاڭ­دى­لى­عى دەپ بىلەدى. اۆتور: قارلىعاش زارىققانقىزى http://www.alashainasy.kz/economica/18602/

ٴبىزدىڭ telegram-پاراقشامىزدا قازاقستاننىڭ ماڭىزدى جاڭالىقتارى. جازىلىڭىزدار!