كۇننەن اسقان قۋات كوزى بار ما؟ - قازاقستان ەكونوميكاسى|13 ماۋسىم 2011، 09:40
كۋرسى ۆاليۋت وبنوۆليايۋتسيا
استانا:

كۇننەن اسقان قۋات كوزى بار ما؟

وسىدان بىرنەشە كۇن بۇرىن ەۋروپادا كۇن نۇرىنان الىنعان قۋاتپەن قوزعالىسقا كەلەتىن تۇڭعىش تەمىرجول قۇرامى جولعا شىقتى. ەكولوگيالىق تۇرعىدان وتە تازا بۇل پويىز پاريج - امستەردام باعىتىندا قاتىنايدى. «فرانس-پرەسس» اگەنتتىگىنىڭ حابارلاۋىنشا، پويىز ٴۇشىن قۋات وندىرەتىن 16 مىڭ كۇن باتارەيالارى بەلگياداعى جالپى اۋماعى 50 مىڭ شارشى مەتردى قۇرايتىن، ۇزىندىعى 3،6 شاقىرىمدىق توننەلدىڭ ۇستىنە ورناتىلعان. جوبانىڭ قۋاتى - 3،3 مەگاۆاتت-ساعات، قۇنى - 15،6 ميلليون ەۆرو.

ٴenfىnىty ەنەرگەتيكالىق كومپانياسىنىڭ جەتەكشىسى ستيۆەن دە تولەنەر ەلەكتر قۋاتى پايدالانۋ ورنىندا وندىرىلەتىندىكتەن، كاسىپورىن ونى شىعىنسىز تاسىمالداپ، جەتكىزىپ بەرۋدە ايتارلىقتاي قارجى ۇنەمدەي الاتىندىعىن دا اتاپ ٴوتتى. 2005 جىلى بەلگيادا قۇرىلعان ٴenfىnىty كومپانياسى ەۋروپا، وڭتۇستىك افريكا رەسپۋبليكاسى، اقش پەن ازيا ەلدەرىندە بالامالى قۋات كوزدەرىن پايدالانۋ بويىنشا جوبالاردى جاساۋ جانە ولاردى جۇزەگە اسىرۋمەن اينالىسىپ كەلەدى.
ٴبۇتىن ٴبىر تەمىر جول قۇرامىن قۋاتپەن قامتاماسىز ەتەتىن جاڭا جوبانىڭ ماڭىزدىلىعى سوندا، 11 ناۋرىزدا جاپونياداعى جويقىن جەر سىلكىنىسى سۋنامي شاقىرىپ، «فۋكۋسيمو» اتوم ەلەكتر ستانساسىندا بولعان اپات نورمادان بىرنەشە مىڭداعان ەسە ارتىق رادياسيا سىرتقا شىققان سوڭ، الەمدە جاڭعىرتىلاتىن قۋات كوزدەرىن جاساپ شىعۋ، وتە وزەكتى ماسەلەگە اينالدى. اتوم ەنەرگەتيكاسىنىڭ كەلەشەگىنە ٴقاۋىپ ٴتونىپ، كوپتەگەن ەلدەر بالامالى قۋات كوزدەرى تۋرالى ويلانا باستادى. ارينە، كوگىلدىر وتىن جانە كومىرمەن جۇمىس ىستەيتىن ستانسالاردا وندىرىلەتىن قۋات ارزان، ٴبىراق ولاردىڭ قورى دا ولشەۋلى. سوندىقتان كۇن باتارەيالارى مەن جەل ستانسالارىنىڭ قىمباتتىعىنا قاراماستان، ەنەرگيا ٴوندىرۋ باعىتىندا جاڭعىرتىلاتىن قۋات كوزدەرىن قۇرۋ بۇگىنگى جانە بولاشاق نارىق ٴۇشىن وتە ماڭىزدى.
وسى جەردە مامىر ايىنىڭ ورتاسىندا كۇن باتارەيالارىنىڭ قۋاتىمەن جۇمىس ىستەيتىن solar ٴىmpulse اتتى تۇڭعىش شۆەيساريالىق ۇشاق تا بەلگيانىڭ استاناسى بريۋسسەلگە ۇشىپ كەلگەنىن ايتا كەتكەن ٴجون شىعار. جالپى، باتىس ەلدەرى، سونىڭ ىشىندە ەۋروپالىقتار قازىرگى كەزدە ەكونوميكالىق دامۋدىڭ باستى ۇستانىمىنا اينالعان تەحنولوگيالىق يننوۆاسيا ماسەلەسىندە الەمنىڭ وزگە ايماقتارىنان ايتارلىقتاي الدا كەلەدى. مۇنى تۇڭعىش رەت قازاق ەلىندە وتكەن ٴۇىى دۇنيەجۇزىلىك يسلام ەكونوميكالىق فورۋمىندا سويلەگەن سوزىندە: «يسلام الەمىندە قانشا جاھاندىق تەحنولوگيالىق يننوۆاسيا ومىرگە جول اشتى؟» دەگەن سۇراق قويىپ، مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ تا اتاپ كورسەتتى.
ٴبىر قىزىعى، پاريج - امستەردام باعىتىنداعى الگى 3،6 شاقىرىمدىق توننەل تاۋدى توتەلەپ تۋرا تەسىپ ٴوتۋ ٴۇشىن قۇرىلماعان. بەلگيالىقتار مۇنى تە-مىر جول قورىق ورماننىڭ ورتاسىنان وتەتىن بولعاندىقتان، پويىز قۇرامدارىن كەي-كەيدە قۇلايتىن اعاشتاردان قورعاۋ ٴۇشىن قۇرىپتى. سەبەبى بۇل ەلدە اعاشتاردى شابۋعا زاڭمەن تىيىم سالىنعان. ونىڭ ۇستىنە توننەل ەكولوگيالىق تۇرعىدان تاعى دا تازارا تۇسەدى. اۋاعا شىعاتىن كومىر قىشقىل گازى جاقىن جىلداردا-اق 20 مىڭ تونناعا ازايادى ەكەن. بەلگيانىڭ بۇكىل تەمىرجول تورابىن باسقاراتىن ٴىnfrabel كومپانياسىنىڭ وكىلى فرەدەريك ساكرەنىڭ ايتۋىنشا، كۇن باتارەيالارىنان الىناتىن قۋات لوكوموتيۆتى ساعاتىنا 300 شاقىرىمعا دەيىنگى جىلدامدىقپەن قوزعالتۋ ٴۇشىن عانا ەمەس، ۆاگوندارداعى قۋات كوزدەرىنە، جارىق جانە دىبىس قوندىرعىلارىنا دا بەرىلىپ، تولىق پايدالانىلاتىن كورىنەدى. 3،3 مەگاۆاتت-ساعات قۋات بەلگيانىڭ بارلىق پويىزدارىن جىلىنا ٴبىر كۇن تولىق قامتاماسىز ەتۋگە جەتەدى. ال ەلدىڭ بارلىق پويىزدارىن جىل بويى كۇن باتارەيالارىنان وندىرىلەتىن قۋاتپەن جۇرگىزۋ ٴۇشىن ٴارقايسىسى شامامەن 8 اياقدوپ الاڭىنا تەڭ تاعى دا وسىنداي 400 قوندىرعى قاجەت كورىنەدى.
تەحنولوگيالىق يننوۆاسياداعى توڭكەرىستى جاڭالىققا تەلىنىپ وتىرعان بۇل وقيعانىڭ قازاقستان ٴۇشىن دە ۇلگى الار تۇسى جوق ەمەس. ارعى شەتى مەن بەرگى شەتىنە بىرنەشە تاۋلىكتەپ جۇرەتىن ٴبىزدىڭ ەلىمىز، اتاپ ايتساق، وسى ەلەكتر قۋاتىن تاسىمالداۋعا ميللياردتاعان قارجى جۇمسايدى. ال اۋا رايى جىلدىڭ قاي مەزگىلىندە بولسا دا، كوبىنشە اشىق كەلەدى. ونىڭ ۇستىنە كۇن نۇرىن قابىلدايتىن سەزىمتال پلاستينكالار بۇلتتى كۇندەرى دە قۋات وندىرۋگە قابىلەتتى ەكەن. الەمدەگى ەڭ دامىعان جاپونيانىڭ ٴوزى فۋكۋسيموداعى اپاتپەن ارپالىسىپ جاتقان كەزدە، ٴسىرا اتوم ستانساسىن سالۋ ماسەلەسىندە ٴبىز دە ويلانعانىمىز ٴجون شىعار. ارزان ٴارى ٴتيىمدى بولعانىمەن، بەتى اۋلاق، اپات بولا قالعان جاعدايدا، ونىڭ زاردابى دا جەڭىل بولمايتىنى بۇگىن-اق كورىنىپ تۇر عوي. ەسەسىنە، ەشقانداي زيانسىز، جاڭعىرتىلاتىن قۋات ٴوندىرۋ كوزدەرىن دامىتۋدى قولعا العانىمىز دۇرىس شىعار. نەگىزىندە، كۇننەن اسقان قۋات كوزى بار ما ٴوزى؟!
قۇتماعامبەت قونىسباي

http://www.aikyn.kz/index.php؟option=com_content&task=view&id=8344&itemid=2

 


ٴبىزدىڭ telegram-پاراقشامىزدا قازاقستاننىڭ ماڭىزدى جاڭالىقتارى. جازىلىڭىزدار!

كوممەنتاريي