باياعىدا ۇندىستەر ٴوز جەرىندە وسەتىن گەۆەيا وسىمدىگىنىڭ اق ٴتۇستى شىرىنىن نەشە ٴتۇرلى بۇيىمدار جاساۋعا پايدالاناتىن. قارايىپ، اۋادا قاتىپ قالاتىن وسى شىرىندى ۇندىستەر «كاۋچۋ» دەپ اتاعان. سوندا «كاۋ» اعاش، «ۋچۋ» جىلاۋ دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. ۇندىستەر كاۋچۋكتان سۋ وتپەيتىن ماتا، اياقكيىم، سۋ قۇياتىن ىدىس، بالالار ويىنشىعىن جاسايتىن.
xx عاسىردىڭ باسىندا كوپتەگەن ەلدە جەرگىلىكتى وسىمدىكتەر زەرتتەلدى. كەڭەس وداعىندا 1930 جىلدارى كاۋچۋك جاساۋعا جارامدى وسىمدىك ىزدەۋ جۇيەلى تۇردە جۇرگىزىلدى. مۇنداي وسىمدىكتىڭ 903 ٴتۇرى تابىلعان. بارىنەن ٴتيىمدىسى تيان-شان كوكساعىزى ەكەنى انىقتالدى. ول رەسەي، ۋكراينا جانە قازاقستان دالاسىندا وسىرىلەتىن. سول كەزدە كاۋچۋك ايىرۋ زاۋىتتارى جۇمىس ىستەدى. ساپاسى جاعىنان ول گەۆەيا كاۋچۋگىنان كەم تۇسپەيتىن. 1950 جىلدارى سينتەتيكالىق كاۋچۋكتىڭ شىققانىنا بايلانىستى تابيعي كاۋچۋك ٴوندىرىسى توقتاتىلعان ەدى.
«ەندى ەلىمىزدە «كوك ساعىز» كاۋچۋگىن ٴوندىرۋ ٴىسى قولعا الىنادى» دەگەن ٴسوز شىقتى. الەمدەگى ٴىرى اۆتوموبيل دوڭگەلەكتەرىن شىعارۋشىلار اسىعا كۇتكەن جوبا دايىندالىپ جاتىر. ايتسە دە، بۇل بۇگىن شىققان اڭگىمە ەمەس. ەسكە تۇسىرسەك، 2008 جىلى ەۋرووداق ەلىمىزگە وزىمىزدە وسەتىن باق-باقتان جاسالاتىن كاۋچۋك قاسيەتىن زەرتتەۋگە 8 ملن ەۆرو كولەمىندە گرانت بولگەن. باق-باقتان ازىرلەنگەن تابيعي كاۋچۋكتان سول كەزدە دوڭگەلەك تە، بيالاي جانە وزگە دە بۇيىمدار جاسالعان بولاتىن. سوندىقتان سىرتقا باق-باقتىڭ تامىرىن ەمەس، دايىن ٴونىم – كاۋچۋكتى شىعارۋ الدەقايدا ٴتيىمدى بولارى ٴسوزسىز.
اۆتور:
گۇلنار احمەتوۆا
http://www.alashainasy.kz/economica/18840/
ٴبىزدىڭ telegram-پاراقشامىزدا قازاقستاننىڭ ماڭىزدى جاڭالىقتارى. جازىلىڭىزدار!
5015
0 
استانا: 
873 
0
