كووپەراتيۆ قۇرۋدىڭ ماڭىزى زور

ەلباسى وتكەن جىلى اگرارلىق سەكتوردى جەدەل دامىتۋ مىندەتىن جۇكتەدى. وسىعان بايلانىستى قر ۇكىمەتى 2017-2021 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلامانى ازىرلەدى. باعدارلاماعا سايكەس الداعى بەس جىلدىڭ ىشىندە اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ٴوندىرۋ مەن وندەۋ ەكونوميكانى ٴارتاراپتاندىرۋ مەن ٴوسىمنىڭ نەگىزگى درايۆەرى بولۋى ٴتيىس.

اگرارلىق سەكتور ەكونوميكانىڭ جاڭا درايۆەرىنە اينالۋى كەرەك

باعدارلامانى قابىلداۋداعى باستى ماقسات – نارىقتا سۇرانىسقا يە، باسەكەگە قابىلەتتى اگروونەركاسىپتىك كەشەن ٴونىمىن ٴوندىرۋدى قامتاماسىز ەتۋ. پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆ: «قازاقستاننىڭ ٴۇشىنشى جاڭعىرۋى: جاھاندىق باسەكەگە قابىلەتتىلىك» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا كوپتەگەن پوزيسيالار بويىنشا ٴبىزدىڭ الەمدە ٴىرى اگرارلىق ەكسپورتتىق ٴونىم وندىرۋشىلەردىڭ ٴبىرى بولا الاتىنىمىز اتاپ ٴوتتى.

«استىق ونىمدەرى بويىنشا ٴبىز ەۋرازيادا «نان كارزەڭكەسى» بولۋىمىز كەرەك. شيكىزات وندىرىسىنەن ساپالى وڭدەلگەن ٴونىم شىعارۋعا كوشۋ قاجەت. تەك سوندا عانا ٴبىز حالىقارالىق نارىقتاردا باسەكەگە قابىلەتتى بولا الامىز، – دەيدى ەلباسى.

سۋبسيديانىڭ 11 ٴتيىمسىز ٴتۇرىن قولدانىستان الدى، سۋبسيديانىڭ 39 ٴتۇرىنىڭ نورماتيۆىنە وزگەرىستەر ەنگىزىلدى.

باعدارلامانىڭ الەۋمەتتىك ماڭ­ىز­دى ٴرولى – تابىستى فەرمەر­لەر­دىڭ سانىن ارتتىرۋ، سول ارقىلى نارىق­قا قاجەتتى باسەكەگە قابىلەتتى اوك ونىمدەرىنىڭ ٴوندىرىسىن قامتا­ما­سىز ەتۋ. اۋىل حالقىن جۇمىسپەن قام­­تي وتىرىپ، ولاردىڭ تابىس دەڭ­گەي­ىن ارتتىرۋعا باستى نازار اۋدارۋ.

باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋداعى نەگىزگى ٴتاسىلدىڭ ٴبىرى – شاعىن جانە ورتا شارۋاشىلىقتاردى اۋىلشارۋاشىلىق كووپەراسياسىنا تارتۋ بولىپ تابىلادى. قر اۋىل شارۋاشىلىعى ٴبىرىنشى ۆيسە-مينيسترى قايرات ايتۋعانوۆ 15 مىڭ جەكە قوسالقى شارۋاشىلىقتى قامتىعان 157 كووپەراتيۆ قۇرىلعانىن ايتادى.

«ولاردىڭ بازاسىندا جۇزدەن اسا ٴسۇت قابىلدايتىن پۋنكت جانە 7 مىڭ وتباسىلىق مال جەمدەۋ ورىندارى ۇيىمداستىرىلدى.2017 جىلى اكىمدىكتەر 410 كووپەراتيۆ قۇرۋدى تۋرالى جوسپارلاۋدا (مەملەكەتتىك باعدارلاما اياسىندا 326 اشك).ىشكى نارىقتى تولتىرۋ مەن وتاندىق ٴونىمنىڭ ەكسپورتتىق الەۋەتىن دامىتۋ جانە مەملەكەتتىك كومەكتىڭ قارجىلىق شارالارىن ٴتيىمدى پايدالانۋ ٴۇشىن سەزىمتال تاۋارلار يمپورتىنىڭ ورنىن الماستىرۋدا ناقتى ينديكاتورلار بەلگىلەندى. ەكسپورتتى ۇلعايتۋ جانە مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارى قاراستىرىلدى.سۋبسيديانىڭ 11 ٴتيىمسىز ٴتۇرىن قولدانىستان الىندى. ال قالعان 39 تۇرىنە نورماتيۆتىك وزگەرىستەر ەنگىزىلدى. ناتيجەسىندە، سول بيۋدجەت كولەمىندە مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارىنىڭ وندىرۋشىلەردى قامتۋى 7،5 ەسەگە ۇلعاتىن بولدى (67-دەن 500 مىڭعا دەيىن). ەڭ الدىمەن، شاعىن شارۋاشىلىقتار مەن كووپەراتيۆتەر قامتىلادى. سوعان قوسا، جاڭا مەحانيزمدەر سوڭعى ناتيجەگە باعىتتالعان. ياعني، ونىمدىلىك، سالماق ٴوسىمى مەن وندىرۋشىلىك قۋاتىن تولىقتاي جۇمىس ىستەتۋ. سۋبسيديالاردى اۆتوماتتاندىرۋ پروسەسى ەنگىزىلەدى. بۇگىنگى كۇنى سۋبسيديالاردىڭ 17 باعىتىنىڭ ەكەۋى – اسىل تۇقىمدى مال شارۋاشىلىعى، تىڭايتقىشتار بويىنشا عانا ٴوتىنىم ەلەكتروندىق ۇكىمەت پورتالى ارقىلى بەرىلەدى»، – دەيدى قايرات ايتۋعانوۆ.

مەملەكەت تاراپىنان 12 كووپەراتيۆ قارجىلاندىرىلادى

باعدارلاما اياسىندا وسى جىلى 12 اۋىل شارۋاشىلىق كووپەراتيۆى قارجىلاندىرىلادى. بۇل تۋرالى «قازاگرو» ۇلتتىق باسقارۋشى حولدينگى» اق باسقارما ٴتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى ايگۇل مۇxامەديەۆا ايتتى.

«بيىل اۋىل شارۋاشىلىق كووپەراتيۆتەرىن ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر ارقىلى قارجىلاندىرۋ باعدارلاماسى جالعاسادى. ەگەر 2015 جىلى قارجىلاندىرۋ ەكى كووپەراتيۆتەن باستالسا، 2016 جىلى 10 كووپەراتيۆ قارجىلاندىرىلدى. ال بيىل 12 كووپەراتيۆ قارجىلاندىرۋعا ٴوتىنىش جاسادى. كورپوراسيانىڭ جىلدىق 2%-بەن ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتىڭ كەپىلدىگىمەن تىكەلەي نەسيەلەۋى، ول اۋىلشارۋاشىلىق تاۋار وندىرۋشىلەرى ٴۇشىن بانكتىڭ كەپىلدىك قۇنىن ەسەپكە العاندا شامامەن 6%-دى قۇرايدى. اۋىل شارۋاشىلىق تاۋار وندىرۋشىلەرىنىڭ راپس، زىعىر، ارپا جانە كۇرىش ەگۋگە قىزىعۋشىلىعى ارتىپ وتىرعانى بايقالادى. سونىمەن بىرگە، تاۋار وندىرۋشىلەردىڭ 3 باسىم داقىلعا دەگەن بەلسەندىلىگى تومەن بولۋىن اتاپ ٴوتۋ قاجەت. اتالعان باعىتتاردى قارجىلاندىرۋ جۇمىستارى قويىلعان جوسپارعا جەتكەنگە دەيىن جالعاسادى. بيىل بيۋدجەتتەن بولىنگەن اقشا تىكەلەي اگرارلىق نەسيە كورپوراسياسىنا ٴتۇستى. قارجىلاندىرۋ ٴۇش باعىت بويىنشا جۇزەگە اسىرىلادى. ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەردى قورلاندىرۋ ارقىلى – قارىز الۋشىلار ٴۇشىن سوڭعى پايىزدىق مولشەرلەمە جىلدىق 5%-دى قۇرايدى»،– دەيدى ايگۇل مۇxامەديەۆا.

ازىرلەنگەن باعدار­لا­ما­نىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى جەتەرلىك. مىسالى، مال شارۋاشىلىعىنىڭ تيىم­دىلىگىن 40 پايىزعا جانە وسىم­دىك شارۋاشىلىعىنىڭ تيىمدىلىگىن 30 پايىزعا ارتتىرۋ، تاۋارلى ون­دىرىسكە 500 مىڭ ۇساق ٴوندىرۋشىنى تارتۋ جانە ونىمدەردى وتكىزۋ مەن وڭدەۋدىڭ پارمەندى جۇيەسىن قۇرۋ ٴۇشىن اۋقىمدى اۋىلشارۋاشىلىق كووپەراسيالارىن دامىتۋ، ٴاشتو-نى بارىنشا قامتي وتىرىپ، مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ تيىم­دىلىگىن جانە قولجەتىمدىلىگىن قامتا­ماسىز ەتۋ، ماقساتقا باعىتتال­عان ەكسپورتتىق ساياساتتى ىسكە اسى­رۋ جانە ورگانيكالىق ٴونىمنىڭ قا­زاق­ستان­دىق برەندىن جىلجىتۋ، 600 مىڭ گەكتاردان استام سۋارما­لى جەر­دى اينالىمعا تارتۋ، اوك-تى مەم­­لە­كەتتىك رەتتەۋدى جەتىل­دىرۋ، تاعى باسقاداي جوسپارلى مىندەت­تەرى بار.

ەكسپورت ٴۇشىن كووپەراتيۆتەردىڭ ماڭىزى زور

قازاقستاننىڭ حالال نارىقتى «باعىندىرۋىنا» اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆتەرى ىقپالى زور. بۇل تۋرالى قازاقستان-بiرiككەن اراب امiرلiكتەرiنىڭ بيزنەس فورۋمىندا «اتامەكەن» قر ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى باسقارما ٴتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى نۇرجان التايەۆ ايتتى.

«قازاقستان مەن شەت مەملەكەتتەردى اۋىل شارۋاشىلىعى ونiمدەرiمەن قامتاماسىز ەتۋ جۇمىسىندا ەلىمىزدە قۇرىلىپ جاتقان كووپەراتيۆتەردiڭ ىقپالى، ۇلەسi زور. كووپەراتيۆتەردi قۇرعان كەزدە ٴبىز نەگىزگى بiرنەشە ماسەلەگە كوڭىل ٴبولۋىمىز ٴتيىس. بiرiنشiدەن، ٴوزiمiزدىڭ وڭدەۋ كاسiپورىندارىمىزعا ٴمان بەرۋ كەرەك، ويتكەنi ولارعا كوبiنە شيكiزات جەتپەي قالادى. ەكiنشiدەن، ەكسپورت ماسەلەسى نازاردا بولۋى قاجەت. ماسەلەن، شىعىس قازاقستان وبلىسىندا ارا بالى ونiمدەرiن شىعاراتىن فەرمەرلەرمەن بiر ۇلكەن كووپەراتيۆ قۇرىلدى. قۇرامىنا 1400 فەرمەر كiرگەن كووپەراتيۆ جىلىنا 5 مىڭ توننا ارا بالىن وندiرمەك. ونداي ٴونiم كولەمiمەن كەز كەلگەن ەلگە ەكسپورتقا شىعۋعا بولادى. بۇل كووپەراتيۆ قىتاي نارىعىنا شىعۋ ماقساتىمەن قۇرىلعان ەدى. بiر-ەكi اپتا بۇرىن قىتاي مەن قازاقستان اراسىندا كەلiسiمشارتقا قول قويىلدى. ەندi ارا بالى ٴۇشىن قىتاي نارىعى اشىق. بiز وسىنداي كووپەرتيۆتەردi قوي ەتiن، سيىر ەتiن، جاسىمىقتى جانە تاعى سول سياقتى اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ٴوندىرىپ، ەكسپورتتاۋ ٴۇشiن قۇرۋىمىز كەرەك»، – دەيدى نۇرجان التايەۆ.

ٴبىزدىڭ telegram-پاراقشامىزدا قازاقستاننىڭ ماڭىزدى جاڭالىقتارى. جازىلىڭىزدار!